KISSAH KAN ABUNNAWAS IBAN SIN BAGAY NIYA NANAKAW SAPIH

KISSAH KAN ABUNNAWAS IBAN SIN BAGAY NIYA HI NABIL

NANAKAW SILA SAPIH

Kaingatan niyu hi Abunnawas ini iban sin kissah hidup niya (Life story niya)?

Hi Abunnawas ini atawa ha ngan Arab niya hi Abu Nuwas, in siya ini dain ha manga bangsa Arab, hambuuk siya nagulal The Great Arabian Philosopher of his his time. In kubol niya ha Middle East, yaun ha Sheikh Maruf cemetery, Baghdad, Iraq. taga lawang (pintu) sah wayruun ad. Kalna' in tao awn akkal pikilan niya dih siya sumud bang bukun ha lawang. Amu yan in pangitaan sin in siya bunnal Poet iban Philosopher of the ancient time ha wayruun pa kita ini nahinang tao.

I do not own this photo

In ini dain ha manga hambuuk kissah hidup niya. Hi Abunnawas ini miskin-miskin sagawa’ in siya piag aadatan sin mahadjanah ha lawm sin kawman niya iban misan siya miskin awnda dsab sen-sen niya tiyatauh niya, kahatihan niyu na in waktu sin nakauna kulang da ba tuud laung in bibihun hngkan kulang dasab in awat sin sen bang awn sen sin tao. Awn hambuuk masa in siya iban sin bagay niya pagnganan hi Nabil piya tabuh sila namimiy mga pagkaun iban na sin indajinis babarapa amun kabayaan nila. Awn kitah nila sapih diyaragang in sapih yaun diyagang sin tao 119 dirham. Inn sen sin nakauna pa yattu mahalgah tuud in value niya bang bandingun pa bihayaun ini. Mabayah sila sila mami sin sapih yaun sah dih makaabut in sen nila. Duun man nag isun na sila kay Nabil bang biahdiin in hikakawah nila sin sapih yaun. Aha!, duun pa sila nagiisun isun iban sin bagay pasal sin sapih yaun, awnna tuud nakaratung babae dayahan saltah biniy sin babae dayahan yaun in sapih. Laung hi Abunnawas ha bagay niya, mabayah kaw laung takawun ta in sapih yaun, laung sin bagay niya nah huun, Laung hi Abunnawas, jagahi in babae yaun bang pakain niya dahun in sapih urulun ta pa bay niya.

Photo from Google photo

Hawpuun ta naurul nila na in bay sin nakabi sin sapih. Kiaingatan nila man in bay nagbalik na sila minuwih pa bay nila iban namikilan sila bang biahdiin in hikakawah nila sin altah yaun. Aha napikil nila san, Laung hi Abunnawas ha bagay niya, sakap kaw laung niya dumini madtu kita pa bay sin nakabiy sin sapih. Pagdatung ta pa bay niya puklasun ku in hukut sin sapih ubus ampa mu hiukut pa liug ku in hukut piaghuhukut ha sapih yaun. Ubus laung sin bagay niya in ikaw bang kaw abutan majail na kaw kalnah nanakaw sapih, Laung hi Abunnawas dih, dih aku majail ambitun mu na saja in sapih mari pa bay ta, tagaran  mu na aku makauwih ampa ta hidagang pa tabuh. Jari laung sin bagay niya bang bihadtu okna madtu na kita.

Duun man sila ha bay sin tagsapih magtuy na piuklasan hi Abunnawas in hukut sin sapih amp siya naghukuit sin baran niya iban hiubuh niya na in bajuh niya nag ampaih ampih na saja siya. In sapih diyah na atawa iambit na hi Nabil pa bay nila.saltah hi abunnawas duun na kiahuhukutan ha halaman bay sin tagdapu sin sapih iban pagtangis niya.

Pagbulat man sin mahinaat nakabataih na in babae dayahan amun atgdapu na sin sapih, pag ukab niya sin lawanag kiyublaan siya pagkitah niya sin sapih nya bukun na sapih sah tao na, saltah siyuuk niya na magtuy iban iyaagran niya lungtud. Pagsuuk niya na unu pakaw in hi abunnawas nagtangis na iban missara na (agad dain ha mga palano nya). Laung sin babae hisiyu kaw yan iban maytah kaw nakakari, haunu na in sapih ku? Nah laung niya  aku na sayni in sapih mu.

Malagguh laung hi Abunnawas in pagsarangsukulan ku kaymu sin nabiy mu aku didtu ha tabuh, bang laung niya wayruun mu aku nabiy dih aku mahinang magbalik manusia. Laung sin babae maytah kaw nahinang sapih? Laung hi Abunnawas, in aku ini durhakah aku kan inah ku, katan sin daakan kakuh hi inah ku iban hi amah ku dih ku saja pagkahagarun katan gamman pagbungisan ku pa sila kadua, labi na in hi inah ku bang siya dumaak na kakuh paggalitan ku siya.

Sampai awn hambuuk waktu diyaak aku sin inah ku wayruun ku kiahagad, na nakaiyan hi inah ku marayaw pa aku nahinang na saja sapih awnda man kapaiddahan ku kanila Sakali laung niya tandah sin kakawsahan sin Tuhan amura in adlaw yattu limabay mga pila minit yaun nahinang na aku sapih, amuna in karagang kakuh pa tabuh.

Anduh tuan Magsukol tuud aku kaymu sin nabi mu aku, lillah na aku unuhun-unuhun mu na saja aku misan mu aku daakun na unu unu hinang mabayah da aku sawab in aku kaymu na. Ubus mu na aku nabiy. Laung sin babae magsukol daisab aku sin nabiy ta akaw nahinang kaw nagbalik manusiah. Iban natabang ta kaw, palsawaban dain kaymu kalu bahah nakabak na aku karayawan ha dunya. Duun man ubus sila nagmiting miting, piasakat na sin babae hi Abunnawas pa bay niya saltah piyainum piyakaun niya pa hi Abunnawas. Ubus ampa niya iyan pagka laung natabang ta na kaw marayaw muwih naa kaw laung niya madtu kan inah mu iban pangayuh kaw maaf kanila supaya dih na kaw mahinang sapih magbalik. Nah huun laung hi Abunnawas, sah wayna ba ini laung laung nya misan tamungun ku wayruun pa sen ku amun dih ku hikauwih pa kamauh lagi in hulah namuh malayuh mari. Nah laung sin babae dayahan yaun marayaw na dihilan ta kaw bajuh iban seen uwih na kaw madtu pa kaniyu sah ibut ibut ayaw na kaw mangtuh maaagbalik kan inah mu iban hi amah mu, laung hi Abunnawas marayaw na agarun ku katan sin pitawa mu kakuh iban laung niya pa, mag ibadat na aku bang man aku laung niya dih na mahinang magbalik sapih. 
                        

Hawpuun ta in suysoy hi Abunnawas nakauwih na pa bay nila, awnna bajuh niya bagu awnna sen nya saltah awnna sapih nila iban sin bagay niya. Duun man nag isun na sila kadua bang unuhun nila na in sapih nila. Laung hi Abunnawas malingkat pa hidagang mu na madtu pa tabuh in sapih ta yan, gam isab in ikaw dih da kaw kakilahan bat wayruun kaw kitah sin kiatakawan ta. Laung sin bagay niya nah marayaw na kunsum dahun kun a madtu pa tabuh in sapih hidagang.

Pagkunsum yaun miadtu na sila pa tabuh nagdagang sin sapih sah in hi Abunnawas limalayuh dain ha bagay niya supa sila dih kabistuhan. Duun man in bagay niya nag tawagtawag na “Biy na kamu sapih buhih ini biy na kamau sapih buhih ini”. Kiyadungugan nasa siya sin babae dayahan amun nakabiy tagnah sin sapih. Pagkitah niya man amuna in sapih niya bakas tuy niya nasa siyuuk madtu ampa niya hiahagas hagasan in sapih, “ Laung niya, maraih kaw yan nangatuh ra balik kan inah mu” kahatihan niyu in sapih bang mu siya sapusapuhun madtu madtanguh tanguh iban pag iyan niya mahhhh. Laung niya yattu ma nagbissara na in sapih. Bihun ta na kaw magbalik adlaw ini sah misan kaw mahinang balik manusia dih ta na kaw hibuluy biah sin kaina tagnah bat wayra kaw nagkahagad sin agi ku nangatuh ra kaw hatih kan inah mu iban hi amah mu.

Biahdtu na in kapandayan hi Abunnawas misan pa unu maluhay niya kapuasan katan.

In kissah kan Abunnawas ini bukun siya fairy tale atawa cerita dongeng, in suysoy pasal kanya bunnal in kamatauran. Awn dasab kialukis ha wikipedia. Piag anak siya ha Ahvaz, Iran sin 762AD.

Syed Ali Al-Jammah

Ramadhan 1441 Lupah Sug